راهبردهای وزارت راه و شهرسازی در توسعه سکونتگاه‌های کشور بر سه محور گسترش سکونتگاه‌های موجود، ایجاد سکونتگاه‌های جدید و افزایش بهره‌وری زمین استوار بود. این سیاست‌ها بر اساس ماده ۵۰ برنامه هفتم توسعه تدوین شد و هدف آن افزودن حداقل ۰.۲ درصد به ظرفیت سکونتگاهی کشور با رعایت آمایش سرزمین و تراکم حداکثر ۶۰ نفر در هکتار تعیین شده بود. همچنین واگذاری زمین به‌صورت ۹۹ ساله و بدون شرط سکونت پنج‌ساله برای تسهیل مهاجرت معکوس در نظر گرفته شد.

جزئیات سه راهبرد توسعه‌ای

  • در بخش توسعه سکونتگاه‌های موجود، افزایش محدوده طرح‌های مصوب، بازنگری طرح‌ها و الحاق اراضی شهری و روستایی دنبال شد.

  • در حوزه سکونتگاه‌های جدید، ایجاد شهرهای جدید و شهرک‌سازی در دستور کار قرار گرفت.

  • برای افزایش بهره‌وری زمین نیز تغییر کاربری اراضی شهری و روستایی و اجرای برنامه‌های بازآفرینی شهری انجام شد.

افزایش بیش از ۶۳ هزار هکتار تا نیمه ۱۴۰۴

برنامه هفتم توسعه، تأمین ۳۳۰ هزار هکتار زمین را هدف‌گذاری کرده که سهم سالانه آن ۶۶ هزار هکتار است. طی ۱۸ ماه اخیر، بیش از ۶۳ هزار هکتار به ظرفیت سکونتگاهی کشور افزوده شد؛ به‌طوری که در سال ۱۴۰۳ بیش از ۴۷ هزار هکتار (معادل ۷۲ درصد هدف سالانه) و در نیمه نخست ۱۴۰۴ بیش از ۱۶ هزار هکتار محقق شده است.

میانگین تراکم جمعیتی اراضی تأمین‌شده از ۴۵ نفر در هکتار در مناطق کوچک و روستایی تا ۸۲ نفر در هکتار در شهرهای بزرگ متغیر بوده است. ظرفیت ایجادشده با در نظر گرفتن ۳۰ واحد مسکونی در هر هکتار، در سال ۱۴۰۳ حدود ۱.۴ میلیون واحد مسکونی برآورد می‌شود.

۹۳ درصد اراضی در شهرهای کوچک، میانی و روستاها

طبق گزارش‌ها، ۹۳ درصد اراضی تأمین‌شده در شهرهای کوچک، میانی، روستاشهرها و روستاها قرار دارد که نشان‌دهنده انطباق کامل این سیاست‌ها با اصول آمایش سرزمین است.

تأمین زمین در سواحل جنوب و مناطق مرزی

در سه سال اخیر، حدود ۹ هزار هکتار زمین در مناطق ساحلی جنوب و مرزها جهت تقویت مهاجرت معکوس و همسویی با برنامه‌های توسعه دریامحور تأمین شده است؛ شامل ۶ هزار هکتار در سواحل جنوبی و ۳ هزار هکتار در محدوده ۶۰ کیلومتری مرزها.

وزارت راه و شهرسازی تأکید کرده است که در بررسی درخواست‌ها، ملاحظاتی مانند نوع خاک، مسائل محیط‌زیستی، مخاطرات طبیعی و حریم‌های قانونی به‌دقت رعایت می‌شود و برخی درخواست‌ها به همین دلیل رد شده است.

ظرفیت سکونتگاهی کشور از ۷۲ هزار هکتار عبور کرد

آخرین اعلام رسمی نشان می‌دهد که ظرفیت سکونتگاهی کشور تا آبان امسال به بیش از ۷۲ هزار هکتار رسیده است و روند افزایشی همچنان ادامه دارد.